 |
| bracia zakonni w trakcie... modlitwy; scena realizowana w kościele św. Jakuba w Toruniu |
Część I historii filmu "1409": "15 lat temu świat stał się czarno - biały jak krzyżacki płaszcz"
___________________________________________________________________
Prawdziwa historia powstania komedii o Krzyżakach "1409 - afera na zamku Bartenstein" by Kompania M3 i Przyjaciele.
Część 2
"Prezent dla Tomka"
W ostatnim odcinku: zespół Shannon pisze muzykę, Marcin Dorociński gra Wiedźmina, a wszyscy zastanawiają się, skąd ten "Bartenstein. „1409”?!
Prezent dla Tomka
Akcję filmu umieszczono w wymyślonym zameczku, leżącym na kresach Państwa Zakonnego, gdzieś w puszczy, na ziemiach plemion Prusów. Nazwano go Bartenstein, co akurat miało konkretne źródła historyczne – tak nazywały się „za Niemca” Bartoszyce. Dlaczego akurat ta nazwa? To był… prezent dla jednego z najlepszych kolegów ekipy M3 – Tomka (nazwisko do wiadomości M3).
„Najbardziej nas bawi to, jak do dzisiaj ludzie przekręcają tę nazwę” – mówi Krzysztof Rybka z M3, współtwórca projektu i główny scenograf filmu. „Był już barensztajn, berensztajn, bartenstin, albo po prostu dziennikarze zapominali tej nazwy” – dodaje. Jak się okazało, w Bartensteinie było bardzo, bardzo gorąco…
 |
| Jerzy Bończak jako Znany Historyk (w filmie to jego drugie wcielenie, oprócz postaci Brata Sznajdera) |
Ekipa filmowa zwaliła się do Torunia w początkach sierpnia 2001. Wypożyczone na czas filmu małe pokoiki w kamienicy przy Przedzamczu, zamieniły się w garderoby, a ruiny zamku, skansen przy Muzeum Etnograficznym, Kępa Bazarowa oraz toruńskie kościoły stały się planami filmowymi.
Ten film jako pierwszy w pełni wykorzystywał toruńskie plany średniowieczne, jednocześnie mówiąc o wątkach ściśle związanych z historią miasta – czyli dziejach Zakonu Krzyżackiego.
W potężnym upale ruszyły zdjęcia. Nikt nie jęczał, że za gorąco. Przykład dawał 70-letni już wtedy Jan Machulski, który mimo +30 stopni z kamienną twarzą przez wiele godzin, w pełnym, 3-warstwowym stroju powtarzał kolejne duble.
Scenariusz był dziełem wspólnym. W czasie trwających do świtu dyskusji pisali go członkowie Kompanii M3 – Jarek i Paweł Jaworscy, Marcin Czyżniewski, Michał Naleśniak i Krzysztof Rybka oraz Olaf Młyński z warszawskiego serwisu internetowego Filmforum.pl
Film miał też dwóch reżyserów: Rafała Buksa z Filmforum.pl i niezależnego filmowca z Trójmiasta Pawła Czarzastego. Do realizacji filmu podchodzimy bardzo profesjonalnie, ale chcemy go też traktować jako zabawę i nie nastawiamy się na zarobienie ogromnych pieniędzy. Zamierzamy jednak przyłożyć dużą wagę do obrazu – mówił Wyborczej Rafał Buks. Jak się potem, okazało passus o pieniądzach też był jednym z żartów. Film zrobiono praktycznie bez budżetu.
Rozumieli to także aktorzy, którzy podchwycili krzyżackiego bakcyla zagrali za darmo. Jak mówił mediom Janek Wieczorkowski „1409 zapowiada się na znakomitą zabawę”. Wcześniej nie było jednak tak zabawnie.
 |
| Joanna brodzik jako córka wodza partyzantów - Jagiętka; scena realizowana na zamku w Golubiu |
1998. Narodziny gwiazdy. I jej upadek.
Idea produkcji odczarowującej w komediowej konwencji historię Zakonu Krzyżackiego zrodziła się już trzy lata przed powstaniem „1409”, w głowach Jarosława i Pawła Jaworskich z M3 oraz filmowca Remigiusza Zawadzkiego.
Panowie założyli, że warto odczarować wizerunek zakonnika narzucony przez książkę Sienkiewicza. Skoro potrafimy się śmiać z „Jak rozpętałem II wojnę Światową”, to można też z Krzyżaków. Tym bardziej że okres „karencji” już minął.
Krzyżacy mieli być pokazani w konwencji popularnych wtedy telewizyjnych sit-comów i nazywać się „Bartenstein 12-86”. W pierwotnym projekcie zgodził się zagrać Jan Machulski. Wszystko zapowiadało się znakomicie… Niestety, nie każdy się z tego cieszył, a niektórzy poiwedzieli to bardzo jasno i projekt trzeba było odłożyć na półkę. Wydawało się, że już się nie odrodzi....
(...)
(...)
 |
| Borys Szyc i Jan Machulski, scena realizowana na ruinach zamku krzyżackiego - w Gdanisku |